Η αξονική στεφανιογραφία είναι μια αναίμακτη εξέταση των στεφανιαίων αρτηριών με εγκάρσιες και τριδιάστατες εικόνες από αξονικό τομογράφο. Με την αξονική στεφανιογραφία επιτυγχάνεται η απεικόνιση της ανατομίας των στεφανιαίων αγγείων, ο υπολογισμός του βαθμού ασβέστωσης των τοιχωμάτων των αρτηριών, η ύπαρξη ή όχι αθηρωματικών βλαβών καθώς και ο βαθμός στένωσης των αγγείων. Ο μέσος όρος ευαισθησίας της εξέτασης (δηλαδή να ανιχνεύει τους αληθώς πάσχοντες) αγγίζει το 97,2% και της ειδικότητας (δηλαδή τα αληθώς αρνητικά αποτελέσματα) να φτάνει το 84,7% έως 87%. Βάσει αυτών των δεδομένων η εξέταση έχει πολύ καλή προγνωστική αξία κι ακρίβεια (accuracy).
Ενδείξεις για την διενέργεια της εξέτασης είναι:
Αποκλεισμός σημαντικών στενώσεων του αυλού σε σταθερούς ασθενείς με ύποπτες στενώσεις στεφανιαίων αγγείων, αλλά ενδιάμεση πιθανότητα εμφάνισης νόσου πριν από την εξέταση.
Αποκλεισμός της στεφανιαίας νόσου σε οξύ πόνο στο στήθος.
Στεφανιαίες ανωμαλίες.
Αποκλεισμός στενώσεων πριν από μή στεφανιαία επέμβαση.
Προσδιορισμός της βατότητας των μοσχευμάτων παράκαμψης των στεφανιαίων αρτηριών.
Χρήση αξονικής τομογραφίας ως εναλλακτική μέθοδο όταν ο καρδιακός καθετηριασμός είναι αδύνατος ή ενέχει υψηλό κίνδυνο.
Διευκρίνιση ασαφών ευρημάτων μετά από επεμβατική αγγειογραφία.
Παροχή περιεπεμβατικών πληροφοριών για διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση.
Εκτίμηση της βατότητας του στέντ μιας στεφανιαίας αρτηρίας.
Προσδιορισμός της παρουσίας και της έκτασης της στεφανιαίας αθηρωματικής πλάκας.
Οι Αντενδείξεις για την διενέργεια της εξέτασης χωρίζονται σε απόλυτες και σχετικές :
-Απόλυτη αντένδειξη είναι η αλλεργία-αναφυλαξία στις ιωδιούχες σκιαγραφικές ουσίες και η εγκυμοσύνη.
-Σχετικές αντενδείξεις είναι:
1.Ιστορικό αλλεργιών σε φάρμακα ή σε άλλες ουσίες.
2.Νεφρική δυσλειτουργία με κρεατινίνη >1,5mg/dl.
3.Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.
4.Ιστορικό θρομβοεμβολικών επεισοδίων.
5.Πολλαπλό μυέλωμα.
6.Αρρύθμιστος υπερθυρεοειδισμός.
7.Φαιοχρωμοκύττωμα.
8.Κολπική μαρμαρυγή.
9.Αδυναμία συγκράτησης της αναπνοής για 15 δευτερόλεπτα τουλάχιστον.
10.Παχυσαρκία-υψηλός δείκτης μάζας σώματος.
11.Εκτακτοσυστολική κοιλιακή αρρυθμία.
12.Αναιμία.
13.Ενεργή λοίμωξη.
14.Ταχυκαρδία.
15.Ιστορικό λήψης μεγάλων ποσοστών ακτινοβολίας από προηγούμενες εξετάσεις.
Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες της εξέτασης μπορεί να είναι:
1.Ναυτία.
2.Κνίδωση.
3.Δυσκολία στην αναπνοή.
4.Ερυθρότητα.
5.Κνησμός.
6.Επιβάρυνση της νεφρικής βιοχημείας.
7.Ακτινοβολία.
💡Απαραίτητες προϋποθέσεις για την διενέργεια της εξέτασης είναι:
1.Η μη κατανάλωση φαγητού και υγρών λίγες ώρες πριν την εξέταση. Ιδιαίτερα τα ενεργειακά ποτά, ο καφές, το τσάι και η κόκα-κόλα θα πρέπει να μην καταναλώνονται για τουλάχιστον 12 ώρες πριν την εξέταση.
2.Η αφαίρεση όλων των μεταλλικών αντικειμένων.
3.Η τοποθέτηση φλεβικής γραμμής.
4.Η χρήση ιωδιούχου σκιαγραφικής ουσίας.
5.Η χαμηλή καρδιακή συχνότητα κι ενδεχομένως η χρησιμοποίηση φαρμάκων για τον σκοπό αυτό όπως οι β-αποκλειστές.
6.Ενδεχομένως αγγειοδιασταλτικές ουσίες όπως τα νιτρώδη.
7.Η συνεργασία του εξεταζόμενου με το να κρατά όποτε του ζητηθεί την αναπνοή του που μπορεί να φθάνει και τα 20 δευτερόλεπτα τη φορά.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το επίπεδο της ακτινοβολίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τύπο, τη γενιά του αξονικού τομογράφου, από την τεχνική και την μεθοδολογία της εξέτασης.
Η αξονική στεφανιογραφία αποτελεί στις μέρες μας ένα ισχυρό διαγνωστικό όπλο αλλά κι έναν πολύ καλό προγνωστικό παράγοντα, προσπερνώντας σιγά-σιγά στην ιεραρχία τις άλλες εξετάσεις ,προσφέροντας υψηλή διαγνωστική ακρίβεια σε λίγο χρόνο εξέτασης, με ελάχιστη επικινδυνότητα, χωρίς ιδιαίτερη ταλαιπωρία για τον εξεταζόμενο και με ολοένα βελτιωμένο κόστος-όφελος τόσο για τον ασθενή όσο και για το σύστημα υγείας.
Του Δημήτριου Μπεθάνη,Ιατρός –Καρδιολόγος της Κοσμοιατρικής.
