03 Δεκ Πρόληψη κατά του Καρκίνου Τραχήλου Μήτρας (ΚΤΜ) Μόνο το PAP Test αρκεί ;
Που οφείλεται ο ΚΤΜ (καρκίνος Τραχήλου Μήτρας) ;
Ο ΚΤΜ οφείλεται σε λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus – HPV) κατόπιν σεξουαλικής επαφής.
Πόσο πιθανό είναι να μολυνθώ από HPV;
Κάθε σεξουαλικά ενεργό άτομο έχει πολλές πιθανότητες να μολυνθεί κάποια στιγμή στη ζωή του με HPV. Ωστόσο το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου είναι ικανό τις περισσότερες φορές να θεραπεύσει τη λοίμωξη.
Αφού το ανοσοποιητικό μας σύστημα καταπολεμά από μόνο του τον HPV γιατί σε κάποιους προκαλεί καρκίνο;
Ο HPV είναι μία ομάδα από δεκάδες συγγενείς ιούς που τους λέμε οροτύπους. Κάποιοι ορότυποι δεν είναι τόσο δυνατοί και τελικά καταστρέφονται από το ανοσοποιητικό σύστημα. Άλλοι διαφεύγουν του ανοσοποιητικού και προκαλούν βλάβες, τα γνωστά μας οξυτενή κονδυλώματα, χωρίς όμως να προκαλούν καρκίνο (μη ογκογόνοι). Ορισμένοι όμως έχουν την ικανότητα να επιβιώνουν και τελικά προκαλούν καρκίνο. Αυτοί οι ογκογόνοι ορότυποι αναζητούνται με το HPV high risk test.
Με ποιες εξετάσεις είναι δυνατή η πρόληψη του ΚΤΜ;
Υπάρχουν δύο τεστ προληπτικού ελέγχου με λήψη κυττάρων από τον τράχηλο της μήτρας : α) το Pap test το οποίο αποκαλύπτει αλλαγές στα κύτταρα του τραχήλου που μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο και β) το HPV high risk test το οποίο αποκαλύπτει το αίτιο αυτών των αλλαγών δηλ. την μόλυνση από HPV. Το Αμερικανικό CDC προτείνει : Α) Για γυναίκες 21 – 29 ετών : Pap test κάθε 3 χρόνια (21,24,27), Β) Για γυναίκες 30 – 65 ετών υπάρχουν 3 επιλογές 1) Pap test μόνο κάθε 3 χρόνια, 2)HPV high risk test μόνο κάθε 5 χρόνια, 3) HPV high risk test μαζί με Pap test κάθε 5 χρόνια, Γ) Για γυναίκες άνω των 65 ετών : μπορεί να διακοπεί ο έλεγχος εφόσον τα προηγούμενα χρόνια ήταν φυσιολογικός
Γιατί να επιλέξω HPV high risk test που ανιχνεύει μόνο τους οροτύπους που προκαλούν καρκίνο και όχι ένα HPV test που μπορεί να ανιχνεύσει όλους τους οροτύπους του ιού;
Αν και παλαιότερα γινόταν αναζήτηση όλων των οροτύπων του ιού, ογκογόνων (high risk) που προκαλούν καρκίνο και μη ογκογόνων (low risk) που δεν προκαλούν καρκίνο ταυτόχρονα, σήμερα υποστηρίζεται ότι είναι σπατάλη χρόνου και χρημάτων η αναζήτηση μη ογκογόνων οροτύπων. Δεν έχει καμία αξία στη πρόληψη του ΚΤΜ η αποκάλυψη ενός μη ογκογόνου οροτύπου που έχει αποδειχθεί ότι σε λίγους μήνες θα καταπολεμηθεί από το ανοσοποιητικό σύστημα ή στη χειρότερη θα προκαλέσει μόνο καλοήθη κονδυλώματα.
Pap test μόνο ή και HPV high risk test;
Με τη βοήθεια του Pap test για πολλές δεκαετίες ο ΚΤΜ έπαψε να είναι η 1η αιτία θανάτου στις γυναίκες . Όμως μελέτες δείχνουν ότι συχνά ψευδώς θετικά Pap test για καρκίνο οδηγούν σε άσκοπες κολποσκοπήσεις και άλλες φορές ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα καθυστερούν τη διάγνωση του καρκίνου. Στις χώρες που εφαρμόζεται το HPV high risk test ανίχνευσε τη παρουσία HPV σε γυναίκες με αρνητικό Pap test και μείωσε τον αριθμό άσκοπων επεμβάσεων αποκλείοντας την παρουσία κάποιου ογκογόνου οροτύπου σε γυναίκες με άτυπα αποτελέσματα Pap test. Σε κάθε περίπτωση το HPV high risk test οδηγεί σε γρηγορότερη διάγνωση γιατί ανιχνεύει τον ιό ήδη από το στάδιο της λοίμωξης πριν ακόμα εμφανιστούν αλλοιώσεις που μπορεί να ανιχνευθούν στο Pap test.
Σαράντης Βλάχος, Ιατρός Βιοπαθολόγος
Επιστημονικός Υπεύθυνος Βιοπαθολογικού Εργαστηρίου
Κοσμοιατρική, Σεπολίων