Παχυσαρκία: Κίνδυνοι και παρακολούθηση
Η παχυσαρκία είναι μία πάθηση που οφείλεται στην υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην υγεία και μειώνει το προσδόκιμο χρόνο ζωής του πάσχοντα.
Άτομα που πάσχουν από παχυσαρκία συστήνεται να παρακολουθούν τακτικά την πορεία της υγείας τους ακολουθώντας τις κατάλληλες διαγνωστικές εξετάσεις. Οι προληπτικές εξετάσεις μπορούν να διαγνώσουν έγκαιρα την εμφάνιση κάποιας νόσου, στον επιβαρυμένο οργανισμό που πάσχει από παχυσαρκία.
Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ)
Το πρώτο βήμα που χρειάζεται να γίνει είναι η διερεύνηση εάν ο ενδιαφερόμενος πάσχει από παχυσαρκία. Ο Δείκτης Μάζας Σώματος που υπολογίζεται σε μονάδες παρουσιάζει σε ποια κατηγορία βάρους κατατάσσεται ο εξεταζόμενος. Τα κύρια στάδια βάρους είναι τα εξής:
- Λιποβαρές στάδιο: ΔΜΣ μικρότερο του 18.5
- Φυσιολογικό στάδιο: ΔΜΣ μεταξύ 18,5-20
- Υπέρβαρο στάδιο: ΔΜΣ μεταξύ 25 – 30
- Παχύσαρκο στάδιο: ΔΜΣ άνω των 30
Η παχυσαρκία μοιράζεται σε 3 στάδια που έχουν την εξής μέτρηση:
- Στάδιο 1: ΔΜΣ 30-35
- Στάδιο 2: ΔΜΣ 35-40
- Στάδιο 3: ΔΜΣ άνω του 40
Μία έρευνα που διεξήχθη από την Ελληνική Ιατρική Εταιρεία παχυσαρκίας φέρνει στο φως της δημοσιότητας το πόρισμα ότι οι Έλληνες δεν αντιμετωπίζουν την παχυσαρκία ως πάθηση, αλλά την αντιλαμβάνονται σαν μια προσωρινή κατάσταση παραπανίσιων κιλών, που εύκολα μπορεί να διορθωθεί ακολουθώντας μια απλή δίαιτα. Στην έρευνα αυτή, ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων έδειξε να έχει άγνοια για τις ασθένειες που πυροδοτεί η παχυσαρκία. Το 68% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι είναι κατά της ιατρικής αντιμετώπισης, γιατί φοβούνται τις παρενέργειες των φαρμάκων. Στην ερώτηση σχετικά με την σημασία της υγιεινής διατροφής το 88% των ερωτηθέντων δήλωσε πως πράγματι παίζει σημαντικό ρόλο.
Από την άλλη μία ακόμη σημαντική μέτρηση που χρειάζεται να γνωρίζει ο ενδιαφερόμενος είναι η αναλογία του λίπους και της μυικής μάζας στον οργανισμό του. Στην Κοσμοιατρική με την εξέταση της Λιπομέτρησης, η οποία διενεργείται με τη μέθοδο DEXA, ο εξεταζόμενος μπορεί να μετρήσει το ποσοστό λίπους στο σώμα του, τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, καθώς διαχωρίζονται με ακρίβεια τα ποσοστά λίπους, νερού και μυϊκής μάζας, ανά περιοχή του σώματος, ή σε ολόκληρο το σώμα. Eπιπλέον μπορεί να παρακολουθεί την μεταβολή στην αναλογία αυτή όταν ακολουθεί συγκεκριμένα διατροφικά προγράμματα και προγράμματα σωματικής άσκησης.
Κίνδυνοι
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει πως τα άτομα που πάσχουν από παχυσαρκία εντάσσονται στην ομάδα υψηλού κινδύνου για προσβολή από τον COVID-19.
Παράλληλα η παχυσαρκία μπορεί να προκαλέσει μία σειρά άλλων προβλημάτων υγείας όπως:
- Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 *
- Καρδιαγγειακά νοσήματα
- Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
- Διαταραχές ύπνου όπως Υπνική άπνοια
- Εγκεφαλικά επεισόδια
Οι συνηθέστεροι λόγοι που ένα άτομο πάσχει από παχυσαρκία είναι:
- Ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες
- Καθιστική ζωή
- Έλλειψη σωματικής άσκησης
- Κακή ποιότητα ύπνου
- Γενετικοί λόγοι (Όταν ο οργανισμός δυσκολεύεται να μεταβολίσει ορισμένες τροφές)
- Ασθένειες όπως: σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, οστεοαρθρίτιδα, σύνδρομο Cushing.
- Υποθυρεοειδισμός, χωρίς θεραπεία.
H παρακολούθηση της υγείας με σχετικές διαγνωστικές εξετάσεις είναι απαραίτητη για ένα άτομο που πάσχει από παχυσαρκία, προκειμένου να διαγνώσει εγκαίρως κάποια επικείμενη νόσο. Ο ασθενής θα πρέπει πρώτα να δώσει ένα ιατρικό ιστορικό στο γιατρό για να επιλεχθούν στη συνέχεια οι κατάλληλες εξετάσεις.
Οι κύριες διαγνωστικές εξετάσεις που διενεργούνται για την παρακολούθηση της υγείας ενός ατόμου που πάσχει από παχυσαρκία είναι:
- Λιπομέτρηση
- Γενική αίματος: Έλεγχος αναιμίας, Φυλλικό οξύ, Σίδηρος, Σάκχαρο, Ινσουλίνη, Ασβέστιο, Φώσφορος, γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη,
- Ενδοκρινολογικές εξετάσεις για τον θυρεοειδή: FT3, FT4, Anti-TPO, Anti-Tg, TSH.
- Ορμονολογικές εξετάσεις: προλακτίνη, προγεστερόνη, E2, FSH, LH, Eξέταση κορτιζόνης για σύνδρομο Cushing, λεπτίνη
- Εξετάσεις για τη λειτουργία των νεφρών: Ουρία αίματος, Κρεατινίνη
- Ηπατικές εξετάσεις: SGOT, SGPT, γGt, ALP, aFetoprotein.
- Λιπιδαιμικό προφίλ: Τριγλυκερίδια, HDL και LDL χοληστερίνη, Αθηρωματικός δείκτης.
- Γυναικολογική εξέταση για σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
Η παχυσαρκία σε νούμερα
- Σύμφωνα με την έρευνα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης «The Heavy Burden of Obesity, The Economics of Prevention», η ετήσια θνησιμότητα λόγω παχυσαρκίας ή αυξημένου βάρους αγγίζει παγκοσμίως τα 2,8 εκατομμύρια ανθρώπους.
- Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία ένας στους έξι ευρωπαίους (15,9%) πάσχει από παχυσαρκία και το 51,6% του πληθυσμού είναι υπέρβαρο. Η Ελλάδα συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες κατέχει την 11η θέση με ποσοστό 17,3%.
- Μία έρευνα που διενεργήθηκε με επικεφαλής τον Δρ. Κρίστοφερ Μάρεϊ, διευθυντή του Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης της Υγείας στο Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον στο Σιάτλ αναφέρει ότι 2,2 δισεκατομμύρια άτομα σε παγκόσμιο επίπεδο (κοντά το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού) έχουν επιβαρυμένη υγεία και αυξημένο κίνδυνο για την πορεία της υγείας τους λόγο υπερβολικού βάρους ή παχυσαρκίας.
Αντιμετώπιση της παχυσαρκίας
Για επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, σημαντικό ρόλο παίζει η αναδιαμόρφωση της στάσης ζωής. Η ψυχολογική υποστήριξη σε ένα άτομο που πάσχει από παχυσαρκία αποτελεί ένα στοιχειώδες κεφάλαιο. Προκειμένου να αποφύγει τα διατροφικά «ξεσπάσματα», χρειάζεται να υιοθετήσει πιο υγιεινές μεθόδους ψυχολογικής εκτόνωσης. Παράλληλα, με τη βοήθεια ενός εξειδικευμένου γιατρού, μπορεί να εφαρμοστεί μία εξατομικευμένη θεραπευτική αγωγή, η οποία θα συνδυάζει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή με την ιδανική ιατρική θεραπεία (χειρουργική ή μη επεμβατική) που θα ταιριάζει στο προφίλ του ατόμου.
Στη συνέχεια, ένα σωστά δομημένο πρόγραμμα άσκησης που θα περιλαμβάνει την τακτική σωματική εξάσκηση, ενισχύει τον μεταβολισμό, τη σωματική δύναμη και την αντοχή του οργανισμού. Ολοκληρώνοντας, η μείωση των θερμίδων και η υιοθέτηση πιο υγιεινών διατροφικών συνηθειών συμβάλλει ουσιαστικά για μια ισορροπημένη διατροφή, που θα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την παχυσαρκία.
Σημειώσεις:
*Είναι γνωστό ότι τα κύτταρα του οργανισμού έχουν σταθερούς αριθμητικά υποδοχείς της ινσουλίνης για την φυσιολογική λειτουργία.
Όταν η εναπόθεση λιποειδών μέσα στο κύτταρο διογκώνει το κύτταρο η αναγκαιότητα σε ινσουλίνη αυξάνεται.
