Ο Ιός HIV

Ο ιός του HIV

Το AIDS παρατηρήθηκε κλινικά για πρώτη φορά το 1981 στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών και ομοφυλόφιλους άνδρες που ενώ δεν είχαν κάποια γνωστή βλάβη του ανοσοποιητικού, παρουσίαζαν συμπτώματα πνευμονίας από πνευμονοκύστη (PCP), ή έναν σπάνιο καρκίνο του δέρματος, το σάρκωμα Kaposi
(KS). Στην Ελλάδα η πρώτη περίπτωση AIDS εμφανίστηκε το 1981, ο πρώτος θάνατος από AIDS καταγράφηκε το 1983 και τα πρώτα δηλωθέντα περιστατικά μόλυνσης HIV το 1984. Ακολούθησε μια αυξητική τάση μέχρι και το 1997, μια πτώση των νέων μολύνσεων HIV ανά χρόνο μετά και σταθεροποίηση μέχρι περίπου το 2003-4. Από το 2009-2011 οι νέες μολύνσεις
αυξήθηκαν κατά 57%, τάση που συνεχίστηκε και το 2012, με επιπλέον κρούσματα κυρίως μεταξύ χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών. Μερικοί ιοί, όπως αυτοί που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα ή τη γρίπη, παραμένουν στο σώμα μόνο για με-
ρικές ημέρες. Όταν κάποιος μολύνεται με τον ιό γίνεται HIV οροθετικός και θα είναι για πάντα HIV οροθετικός. Το χαρακτηριστικό του ιού είναι το πολύ υψηλό ποσοστό μετάλλαξής του, ο γρήγορος ρυθμός αναπαραγωγής του και το τεράστιο μέγεθος του πληθυσμού του. Οι ονομασίες HIV και AIDS μπορεί να συγχέονται γιατί και οι δύο αυτοί όροι περιγράφουν την ίδια νόσο, το AIDS ωστόσο αντιστοιχεί σε μια προχωρημένη HIV νόσο. Περίπου οι μισοί από τους ανθρώπους που έχουν μολυνθεί με HIV αναπτύσσουν AIDS σε 10 χρόνια αν δεν λάβουν θεραπεία.

Διάγνωση:

Η διάγνωση της λοίμωξης με HIV γίνεται με ένα ειδικό τεστ αίματος με την μέθοδο ELISA, το οποίο ανιχνεύει τα αντισώματα που αναπτύσσει ο οργανισμός κατά του ιού στο 100% περίπου των περιπτώσεων. Επειδή όμως το τεστ ανιχνεύει στην ουσία την αντίδραση του οργανισμού στον ιό, δεν είναι δυνατή η ανίχνευση του ιού μέσα
στις 2-3 πρώτες εβδομάδες της μόλυνσης του ατόμου. Σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να πραγματοποιηθεί ένα ειδικό τεστ, για να διαπιστωθεί αν ο ιός HIV είναι παρόν στο αίμα.Στην περίπτωση του θετικού τεστ με την μέθοδο ELISA,
ακολουθούν ειδικότερα τεστ (WESTERN-BLOT) σε εξειδικευμένα κέντρα και σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος ακολουθεί εξέταση «ιικούφορτίου», δηλαδή απευθείας μέτρηση του ιού HIV στο αίμα.

Το τεστ για την ανίχνευση του ιού συνιστάται σε όλα τα άτομα ηλικίας από 13 ετών ως 64 ετών, να εξετασθούν για HIV, τουλάχιστον μια φορά, ασχέτως πιθανού κινδύνου.

Επιπλέον, συνιστάται σε σεξουαλικά ενεργούς, κυρίως με 3 ή περισσότερους ερωτικούς συντρόφους τους τελευταίους 12 μήνες, σε ανθρώπους που είχαν σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις με κάποιον που είναι θετικός στον ιό HIV ή με κάποιον του οποίου το HIV status είναι άγνωστο.Κατόπιν σεξουαλικής κακοποίησης. Επιπλέον σε χρήστες ναρκωτικών (συμπεριλαμβανομένων και των στεροειδών ορμονών). Κατόπιν χρήσης μη αποστειρωμένου εξοπλισμού για τρύπημα αυτιών και τατουάζ.

Σε άτομα που εργάζονται στον χώρο υγείας και προηγήθηκε κάποιο ατύχημα ή τρύπημα με βελόνα. Για οποιονδήποτε λόγο που μπορεί κάποιος να αμφιβάλλει για την περίπτωση μιας μόλυνσης με τον ιό.

Μη μετάδοση:

Ο HIV δεν μεταδίδεται με την χειραψία, το αγκάλιασμα, το απλό φιλί, την συγκατοίκηση με κάποιον οροθετικό, την κοινή χρήση ρούχων, σκεπασμάτων, πιάτων, ποτηριών και μαχαιροπήρουνων, τηλεφώνων, από την κοινή χρήση τουαλέτας, μπάνιου ή ντους. Δεν μεταδίδεται σε πισίνες και θάλασσες. Δεν μεταδίδεται επίσης με
τον ιδρώτα και τα δάκρυα. Δεν υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης από κουνούπια και άλλα έντομα.

Μετάδοση:

Ο HIV μεταδίδεται όταν συγκεκριμένα σωματικά υγρά που περιέχουν HIV μπορούν να μπουν απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος μέσω μιας βλεννογόνου μεμβράνης ή μέσω ενός κατεστραμμένου ιστού. Άλλοι τρόποι μετάδοσης του HIV είναι μεταγγίσεις μολυσμένου αίματος, τοκετός και θηλασμός, κοινή χρήση συριγγών όταν λαμβάνεται δόση ναρκωτικών ουσιών, τυχαίες διατρήσεις με σύριγγες, τατουάζ και τρύπημα αυτιών με μολυσμένο εξοπλισμό κλπ.

Θεραπεία:

Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει ριζική θεραπεία για τον HIV. Επίσης δεν υπάρχει αποτελεσματικό εμβόλιο. Υπάρχουν όμως φάρμακα (υψηλής δραστικότητας αντιρετροϊκή θεραπεία HAART) για
την αντιμετώπιση της ασθένειας, οπότε οι πιθανότητες να εκδηλώσει AIDS κάποιος οροθετικός που θα λάβει έγκαιρη και σωστή θεραπεία, είναι ελάχιστες. Επιπλέον, όταν κάποιος γνωρίζει ότι είναι φορέας του ιού HIV και βρίσκεται υπό επιτυχημένη αντιρετροϊκή θεραπεία, οι πιθανότητες να μεταδώσει τον ιό στον ερωτικό σύντροφό του, είναι επίσης ελάχιστες.

Μαρία Τριανταφύλλου
Ιατρός Ακτινοδιαγνώστης
Κυριάκος Κοτσυφάκης
Βιολόγος – Υπεύθυνος Μικροβιολογικού
Εργαστηρίου